Ciekawe odkrycia w Rudawach Janowickich

[Gryf]

Na Kowarskiej skale znalazłem napis ale w gruboziarnistej strukturze granitu i w słabszej jakości zdjęcia napis się gubi.

Na Diabelskiej Ambonie również znalazłem napis i to pod/nad samym nosem. Napis jest w miejscu zacieku pod słupkiem.

[Gryf]

Schronisko Starościńskie.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Schronisko ... %C5%84skie

Znalazłem! Mokro, ciasno i nisko.

Tuż przy szlaku pod Starościńskimi Skałami znajduje się poniemiecki drogowskaz z ledwie czytelną treścią turystyczną, szkoda, że nikt do tej pory nie zajął się renowacją tego obiektu. Języka nie znam więc nie próbowałem odczytać napisów, które znajdują się po dwóch stronach prostokątnego słupka. Po niżej jednej ze ścianek znajduje się już zamazany zielony niemiecki znak turystyczny w kształcie rombu.

[Gryf]

Przyszła mi jeszcze do łba złota myśl techniczna aby dokonać reperacji jednego ze słupków w barierce na Starościńskich. Sprawa jest prosta bo wystarczy odkopać zasypany humusem i żwirem otwór, ustawić w tym otworze w pinie takowy słupek a następnie zalać ołowiem całość. Barierka nie będzie się chybotać a i całość będzie bardziej stabilna.

[Hazmburk]

Hanna Wrabec w "Studium historyczno-stylistycznym zespołu pałacowo-parkowego w Bukowcu" cytuje fragment przewodnika Heynego pt. "Wanderungen über Stonsdorf, Erdmansdorf und Buchwald" (Zeszyt 1, s. 13-20, Landeshut, 1821 r.), w którym jest mowa o marmurowej tablicy, która miała znajdować się w pobliżu pomnika Klöbera i była poświęcona temuż uczonemu. Cytuję tę informację za wspomnianym "Studium...":

"(...) Idąc drogą biegnącą w kierunku Kowar, natrafiamy na wyryty w olbrzymim kamieniu napis poświęcony Klöbergowi. Obok tego napisu wykuta w skale ścieżka wiedzie na szczyt wzniesienia, z którego rozciąga się widok na dolinę i pobliskie wzgórza. Gdy jednak dróżką tą zejdziemy w dół, to wystarczy okrążyć cypel skalny, aby zobaczyć piekielną czeluść między głazami, gdzie wznieśli zmarłemu Klöbergowi marmurową płytę (...) To miejsce jest dobrze wybrane, cisza panuje w tym ustronnym, uświęconym pomnikiem zakątku (...)"

Źródło: http://www.dolinapalacow.pl/zdjecia/stu ... tyczne.pdf

Nie wiedziałem, że oprócz wykutego w skale napisu i daty była pod Bramką jeszcze jakaś marmurowa płyta. Wątpię, żeby przetrwała do naszych czasów (pewnie do tej pory ktoś by ją odnalazł), ale być może zachowały się jakieś pozostałości po niej, ślady...

I już wiem, gdzie była ta płyta. Niedawno na eBayu pojawiła się bardzo ciekawa akwaforta F.A. Tittla z 1821 roku - jedyna znana mi ilustracja pomnika Klöbera, na której widać marmurową tablicę poświęconą uczonemu (jest też na Fotopolsce, http://fotopolska.eu/693185,foto.html):



Na pierwszy rzut oka może wydawać się, że umieszczono ją w najbardziej dzisiaj znanym skalnym oknie na Bramce (tym, przy którym jest wyryty na skale napis "Kloeber's Dwelling"). Jednak po dokładniejszym przyjrzeniu się współczesnym zdjęciom skalnej bramy jakoś nie specjalnie się to zgadza.

Tak "bramka" wygląda od strony napisu:



A tak od "tyłu":



Nie jest to jedyne okno skalne w tej grupie skał. Wystarczy przejść przez skalną bramę i podejść poziomo po stoku 20-30 metrów zanikającą ścieżką, aby natknąć się na podobne "okno", przypominające grotę. To tu znajdowała się marmurowa płyta:





Wystarczy porównać kształt głazów na grafice Tittla i na fotografiach (np. charakterystyczna skośna rysa na górnym głazie).

Dno "pieczary" zasypane jest liśćmi i ziemią, odgarnąłem co się dało, ale nie znalazłem ani jednego fragmentu marmurowej tablicy. Może jakbym przyszedł z łopatą, coś udałoby się wykopać

Ale... Pochodziłem trochę po dnie wąwozu poniżej tego miejsca i natknąłem się na taki kamień o średnicy kilkunastu centymetrów:



Granit na pewno to nie jest, może marmur? Na jednej ściance widoczne efekty obróbki w postaci równoległych do siebie rowków - podobnych do tych, jakie można dostrzec przy krawędziach tablicy na akwaforcie. Czyżby więc fragment zaginionej marmurowej płyty sprzed 200 lat?

[Kali_77]

ja jeszcze zlokalizowałem taki kamień w okolicach Skalnika

https://picasaweb.google.com/lh/photo/2 ... directlink
nigdzie nie widziałem go na Waszych zdjęciach,chodź nie przeglądałem szczegółowo wszystkich albumów
tutaj zaznaczyłem miejsce na mapie PLAN-u

https://picasaweb.google.com/lh/photo/A ... directlink

zdjęcia słabej jakości bo robione nędznym telefonem

a czy ktoś widział "knippels damm 1909", bo ja szukałem go w terenie i nie znalazłem nic, w sieci jakoś też nie trafiłem na żadną informację o nim

[Hazmburk]

Bardzo ciekawe znalezisko! Na głazie wykuto przedwojenną nazwę drogi, przy której stoi - Reussen Damm. Możliwe, że podobne elementy zagospodarowania znajdowały się lub nadal znajdują też przy Oberweg - dawniej ciekawym wariancie dojścia na Skalnik od Kamiennej Ławki, obecnie zapomnianym i nieużywanym.

Knippels Damm A.D. 1909. znajduje się dokładnie w miejscu, gdzie ten kamień pamiątkowy jest zaznaczany na mapach Planu - w skarpie na łuku drogi (niedawno wyremontowanej) noszącej przed wojną nazwę Knippels Damm. Nazwa upamiętniała zapewne Ernsta Wilhelma Knippla - wybitnego kowarskiego grafika zmarłego w 1900 r., ucznia F.A. Tittla. Nad pomniczkiem stoi ambona myśliwska.

[Kali_77]

to nie wiem jak ja mogłem tego nie zauważyć, trzy razy tam przechodziłem...
dzięki za info odnośnie Knippels Damm .

[Hazmburk]

Tak wyglądały Kowary i Karkonosze z dzisiejszej Diabelskiej Ambony (dawniej: Pörschel-Stein). Panorama, sądząc po perspektywie, została wykonana z tej właśnie skałki lub jej bliskiego sąsiedztwa.



Ilustracja z schlesierland.de

[Hazmburk]

Kilka kolejnych ciekawych obiektów z Rudaw Janowickich:

• Dawny znak graniczny na północno-zachodnim stoku Skalnika. Znajduje się na niebieskim szlaku pomiędzy szczytem Skalnika a Przełęczą Rudawską. Idąc szlakiem, trudno go nie zauważyć - trzeba tylko uważnie patrzeć pod nogi. Na kamieniu wyryte litery "DVF" i data 1609. Może ktoś pomoże rozszyfrować, co oznaczają te symbole?




Takich krzyży, wyrytych na głazach lub granitowych słupkach, jest dużo więcej na odcinku szlaku pomiędzy Skalnikiem i Przełęczą Rudawską, ale już bez żadnych napisów.

• Stary drogowskaz na Przełęczy Rudawskiej. Niby drogowskaz, jakich wiele w Sudetach, z zatartymi niemieckimi nazwami, ale widać na nim też stary zielony pasek. Polskiego szlaku w takim kolorze nigdy tutaj nie było, za to przed 1935 rokiem (tzn. zanim wprowadzono znakowanie rombowe) krzyżowały się na Przełęczy Rudawskiej zielone szlaki w aż trzech kierunkach. Czyli kolejny znak (po opisanych wcześniej przeze mnie śladach po dawnych szlakach przy Drodze Królewskiej pomiędzy Karpnikami i Mysłakowicami oraz na skałce Zamczysko, zwanej także Małym Bolczowem), co do którego można mieć podejrzenie, że stanowi pozostałość niemieckiego znakowania pasowego sprzed 1935 roku. Czerwona farba nie wiem, skąd się wzięła, na żadnej przedwojennej mapie nie znalazłem szlaku w takim kolorze w tym miejscu.





• Kamień pamiątkowy przy drodze Reussendamm z wyrytą datą 25.11.1920, namierzony wcześniej przez Kalego_77. Te daty na głazach i skałach to kolejna zagadka do rozwiązania dla historyków i regionalistów. Co one oznaczają? Czy upamiętniają jakieś ważne wydarzenia w historii rodu von Reussów?




• Chyba w końcu znalazłem tę nieszczęsną, oryginalną, Steciową Diabelską Ambonę. Kilkumetrowej wysokości baszta skalna wyrasta z zachodniego stoku najwyższej, południowej kulminacji bezimiennego dwuwierzchołkowego wzgórza znajdującego się najbliżej Gruszkowa (to ta góra powinna nosić nazwę "Czartowiec"). Skałka jako jedyna w okolicy ma kształt przypominający ambonę. Położenie z grubsza zgadza się ze starymi mapami PPWK-owskimi. A dlaczego diabelska? Gdy patrzy się na nią od północy, jeden z filarów przypomina ludzką postać z dużą głową i twarzą wykrzywioną grymasem. O skojarzenie z diabełkiem nietrudno.
Niestety, skałka jest mocno zakrzaczona, przez co nie jest możliwe zrobienie dobrych zdjęć.

Skała widziana od północy:



A tak wygląda jej południowa strona:



• I jeszcze jedna ciekawostka z Czartowca - kamienna ławeczka wykuta w granitowym głazie przy jednym z dawnych łomików nad Gruszkowem:



Na koniec uzupełniona mapka okolic Skalnika (po kliknięciu w obrazek wyświetli się w większym rozmiarze). Zawiera opisane wszystkie znane drogowskazy, skałki i kamienie pamiątkowe (poza nielicznymi, na których nie udało mi się odczytać napisów), przedwojenne nazwy dróg spacerowych i inne obiekty warte uwagi. Wędrowanie na Skalnik jeszcze nigdy nie było tak pasjonujące jak teraz

[Zły Marcin]

Dobra robota, szlakowskaz leżący na Przełęczy Rudawskiej widziałem jesienią'16, oby nikomu nie przykleił się do łapsk.

[Gryf]

Hazmburk na mapie w miejscu gdzie żółty szlak przecina Knippelsdamm jest zaznaczona tablica.

W terenie w tamtym miejscu znalazłem jedynie słupek bez żadnych napisów no chyba, że coś więcej umyka mojej uwadze kiedy tam przechodzę?

https://get.google.com/albumarchive/113 ... zMfgPHH47Y

W sprawie ww swastyki nic nowego nie udało się ustalić?

[Hazmburk]

Hazmburk na mapie w miejscu gdzie żółty szlak przecina Knippelsdamm jest zaznaczona tablica.

W terenie w tamtym miejscu znalazłem jedynie słupek bez żadnych napisów no chyba, że coś więcej umyka mojej uwadze kiedy tam przechodzę?

Opis na mapie "Knippels Damm / Rehheckenweg" odnosi się do drogowskazu przy odejściu Rehheckenweg od Knippelsdamm (tego bardziej na zachód od bezimiennego głazu przy skrzyżowaniu żółtego szlaku z Knippelsdamm). W przypadku drogowskazów mających nazwy na dwóch płaszczyznach rozdzielałem napisy ukośnikiem. Niestety, tego opisu nie dało się inaczej umieścić na mapie.

Co do swastyki, to nic mi nie wiadomo na ten temat. Znam w okolicy tylko swastykę wyrytą na głazie w korycie Czerwienia w Przesiece.

[Hazmburk]

Hosting padł, fotki zniknęły, a postu nie da się już edytować, więc poniżej zamieszczam ponownie zdjęcia i mapki ilustrujące mój post sprzed miesiąca.

Dawny znak graniczny na niebieskim szlaku ze Skalnika na Przełęcz Rudawską:




Zwalony drogowskaz na Przełęczy Rudawskiej i fragment mapy turystycznej Karkonoszy z 1929 roku z kolorami dawnych szlaków w tym rejonie:





Kamień pamiątkowy przy drodze Reussendamm:




Prawdopodobna Diabelska Ambona (kolejno widok od północy i od południa):




Kamienna ławka nad Gruszkowem:



Mapka okolic Skalnika z zaznaczonymi obiektami wartymi uwagi (po kliknięciu w obrazek wersja w większym rozmiarze):

[Gryf]

Niezwykle interesujący blog z ciekawymi informacjami z Rudaw.

https://sciezkawbok.wordpress.com/categ ... anowickie/

[Hazmburk]

Te ślady dawnych szlaków, na które natknąłem się w kilku miejscach w Rudawach, to jednak z dużo większym prawdopodobieństwem są powojenne niż przedwojenne. Może nie dość jasno wynikało to z moich wpisów. A już na pewno nie są to niemieckie romby. Niewykluczone, że to robota T. Stecia, który na początku lat 50. dość intensywnie znakował wraz ze współpracownikami szlaki w Rudawach Janowickich. Ale to też tylko moje domysły, niestety nie mam dostępu do żadnych dokumentów z tamtych lat.
Kolega od bloga też może zaktualizować swój wpis