Podział fizjograficzny Sudetów

[Lechu]

Sudety to stare góry zrębowe góry położone na pograniczu Polski i Czech oraz częściowo w Niemczech. Ze względu na wysokość są one zaliczane do średniogórza europejskiego. Są częścią dużego obszaru zwanego przez geografów i geologów Masywem Czeskim. Większość pasm wchodzących w skład Sudetów rozciągniętych jest szerokim łukiem w kierunku NW-SE. Łączna długość Sudetów od okolic Bramy Łużyckiej po Bramę Morawską wynosi ok. 300 km, zaś szerokość - ok. 30-50 km.

Brak jednolitego podziału fizjograficznego Sudetów dokucza z pewnością niejednemu pasjonatowi krajoznawstwa. Obecnie mamy przynajmniej kilka koncepcji podziału, różniących się między sobą zwłaszcza jeśli chodzi o ich północną granicę i nazewnictwo niektórych pasm górskich ciągnących się po obu stronach granicy z Czechami. Dla mnie, jako miłośnika gór, zawsze najbliższy był podział wyraźnie rozgraniczający Sudety od Pogórza Zachodniosudeckiego, Przedgórza Sudeckiego i Płaskowyżu Głubczyckiego - jako obszarów mających charakter przejściowy między krajobrazem nizinnym a wyżyną.



"Alpejski" charakter krajobrazu w Labským dolu po czeskiej stronie Karkonoszy

Na zach. krańcu Sudety graniczą z piaskowcowymi Górami Łabskimi (niem. Elbsandsteingebirge) potocznie nazywanymi "Saską Szwajcarią", natomiast na pd.-wsch. Brama Morawska oddziela je od Karpat. Na pn. i pn.-wsch. od Sudetów leży Przedgórze Sudeckie z Pogórzem Zachodniosudeckim, Nizina Śląska i Śląsko-Łużycka, na pd.-zach. - Średniogórze Czeskie i Płyta Czeska, na pd. Wyżyna Czesko-Morawska i Obniżenie Górnomorawskie. Grzbietem Sudetów biegnie granica rozdzielająca duże i ważne krainy historyczne: od pn.-wsch. są to Łużyce i Śląsk, a od pd.-zach. - Czechy i Morawy. W skład Sudetów wchodzą następujące grupy górskie i inne jednostki geograficzne:

Sudety Zachodnie: Góry Łużyckie, Ještědsko-Kozákovský hřbet, Kotlina Żytawska, Góry Izerskie, Karkonosze, Kotlina Jeleniogórska, Rudawy Janowickie, Góry Kaczawskie,

Sudety Środkowe: Kotlina Kamiennogórska, Góry Kamienne, Góry Wałbrzyskie, Góry Sowie, Obniżenie Noworudzkie, Góry Bardzkie, Kotlina Broumovska, Broumovská vrchovina, Góry Stołowe, Góry Bystrzyckie, Góry Orlickie, Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy,

Sudety Wschodnie: Masyw Śnieżnika, Góry Złote, Góry Bialskie, Góry Opawskie, Wysoki Jesionik, Niski Jesionik, Hanušovicka vrchovina, Mohelnická brázda, Zabřežská vrchovina, Góry Odrzańskie.

[wirek]

Akurat chyba ten podział, który przedstawiłeś, jest znany jako podział regionalny opracowany przez W. Walczaka i jest najpopularniejszy w literaturze przewodnickiej i krajoznawczej. Może jacyś "niszowi" pasjonaci stosują swoje podziały (lasy państwowe, hydrolodzy, geolodzy, oddziały PKS-u, diecezje itp), to jednak w turystyce ten jeden jest dominujący.

[Lechu]

Akurat chyba ten podział, który przedstawiłeś, jest znany jako podział regionalny opracowany przez W. Walczaka i jest najpopularniejszy w literaturze przewodnickiej i krajoznawczej. Może jacyś "niszowi" pasjonaci stosują swoje podziały (lasy państwowe, hydrolodzy, geolodzy, oddziały PKS-u, diecezje itp), to jednak w turystyce ten jeden jest dominujący.

Niezupełnie tak prosto jest z tymi podziałami Sudetów. W nazewnictwie gór przygranicznych są poważne rozbieżności. Przykładowo graniczne pasma, które nasi geografowie określają jako Góry Bialskie i częściowo Góry Złote, u Czechów noszą wspólną nazwę Rychlebské hory. Podobnie Góry Stołowe dla Czechów leżą wyłącznie po polskiej stronie, a ich czeski odpowiednik jest zwany Broumovská vrchovina (Wyżyna Broumowska).

Również po polskiej stronie jest niezły mętlik. Wielu geografów, w tym J. Kondracki zalicza całe Przedgórze Sudeckie do Sudetów. W tej sytuacji takie miejscowości jak Strzelin, Niemcza. Łagiewniki czy Henryków leżą - o dziwo - w Sudetach. Do położonych w Sudetach zaliczane są również inne miasta jak Zgorzelec i Bolesławiec, mimo że są bardziej związane z Niziną Śląsko-Łużycką, bo od nich wzięła nazwę Puszcza Bolesławiecko-Zgorzelecka znana częściej jako Bory Dolnośląskie. Podobnie "w Sudetach" leży Nysa, Prudnik i miasta położone na zaliczanym do Niziny Śląskiej Płaskowyżu Głubczyckim.

Tendencje do przesuwania Sudetów bez ruchów górotwórczych są dość widoczne. Wiosną miałem okazję widzieć przewodnika górskiego - sudeckiego, oprowadzającego wycieczkę po Trzebnicy. Czyżby planowano kolejny Anschuß i przyłączenie do Sudetów Wzgórz Trzebnickich, zwanych inaczej Kocimi Górami?

[Krzysiek]

jeszcze dodam że na Zawory czesi mówią albo Jastrebi hory (czy jakoś tak) albo normalnie Zavorni (czy jakoś tak ), a na Góry Suche - Javorni Hory (czy jakoś tak ) nara

[wirek]

co by nie mówić, czeskie nazwy mają głębsze korzenie na Dolnym Śląsku niż polskie. 40 lat istnienia granicy przyjaźni spowodowało, że mało kto widzi Góry Stołowe, Broumovsko i Zawory jako jedność

[Gryf]

Na zach. krańcu Sudety graniczą z piaskowcowymi Górami Łabskimi (niem. Elbsandsteingebirge) potocznie nazywanymi "Saską Szwajcarią", natomiast na pd.-wsch. Brama Morawska oddziela je od Karpat.

Zupełnym krańcem Sudetów na zachodzie jest przełom Łaby?
Z kolei znajomy geograf wspominał mi, że wschodnia granica Sudetów leży na jakiejś górze w okolicach Ostravy.

[mariomar]

Lechu - ten temat już poruszaliśmy jakiś rok temu; byłem jego głównym uczestnikiem.

Wirku - widzę, że się odłsłoniłeś.

[wirek]

Wirku - widzę, że się odłsłoniłeś.

Skoro już dwóch forumowiczów poznało mnie w realu i stałem się postacią medialną ...
Ciekawe, jak podział fizjograficzny granicy NRD-owsko-, Polsko-, Czesko-, Słowackiej jest postrzegany przez turystów bliższych Alpom. Pewnie zrobiliby oczy jak młyńskie koła, słysząc że "...na tym forum rozmawia się o Sudetach, a nie o..."

[Leuthen]

Dziennikarka TVP Wrocław zaproponowała nowy podział fizjograficzny Sudetów. Dzięki temu wiemy już, że Jaskinia Niedźwiedzia i Stronie Śląskie ponad wszelką wątpliwość znajdują się w Karkonoszach
https://wroclaw.tvp.pl/48197968/karkono ... a-turystow

[Lech]

Dziennikarka TVP Wrocław zaproponowała nowy podział fizjograficzny Sudetów. Dzięki temu wiemy już, że Jaskinia Niedźwiedzia i Stronie Śląskie ponad wszelką wątpliwość znajdują się w Karkonoszach.

Mymy również niezgorsze talenty wśród uczestników tego Forum. Dzięki nim wiemy, że np. Niemcza, Jawor czy Bolesławiec ponad wszelką wątpliwość również leżą w Sudetach.